Λοίμωξη από ερυθρά
Η ερυθρά προκαλείται από ιό ο οποίος μεταδίδεται από την αναπνευστική οδό. Τα συμπτώματα εμφανίζονται σχεδόν δύο εβδομάδες μετά τη μόλυνση και είναι σχετικά ανώδυνα: μέτριος πυρετός, μυϊκοί πόνοι, διογκωμένοι λεμφαδένες και ορισμένες φορές κόκκινα στίγματα στο πρόσωπο και το άνω μέρος του σώματος τα οποία μετά από λίγες ημέρες εξαφανίζονται. Η διάγνωση επιβεβαιώνεται από την παρουσία ειδικών αντισωμάτων στο αίμα. Η θεραπεία περιορίζεται στα αντιπυρετικά φάρμακα, αναμένοντας την αυτόματη ίαση.
Στην εγκυμοσύνη όμως η μόλυνση είναι πολύ επικίνδυνη, ιδιαίτερα αν συμβεί κατά τη διάρκεια του πρώτου τριμήνου της κύησης. Μεταδίδεται μέσω του πλακούντα από την έγκυο στο έμβρυο, κυρίως κατά τις πρώτες εβδομάδες. Η νόσος μπορεί τότε να σχετίζεται με αυτόματες αποβολές και σοβαρές δυσπλασίες.
Η ερυθρά σε μεγάλο βαθμό έχει εξαλειφθεί, χάρη στον συστηματικό εμβολιασμό των παιδιών.
Ποια είναι η συχνότητα του ευρήματος;
- 10% των εγκύων δεν έχουν ανοσοποιηθεί κατά της ερυθράς.
- Η συχνότητα των λοιμώξεων ερυθράς κατά τη διάρκεια της κύησης είναι 1 με 4 στις 10000 γεννήσεις.
Χαρακτηριστικά υπερηχογραφικά ευρήματα
Η ερυθρά ενέχει τον κίνδυνο εμβρυικών δυσπλασιών των οποίων η σοβαρότητα και η συχνότητα εξαρτώνται από το χρονικό σημείο της κύησης κατά το οποίο η έγκυος προσβλήθηκε από τη νόσο.
- Μεταξύ της 8ηςκαι της 11ης εβδομάδας, δημιουργούνται βλάβες στην καρδιά, στους οφθαλμούς, στο εσωτερικό του αυτιού και στον εγκέφαλο.
- Μετά την 12ηεβδομάδα, σημειώνεται προσβολή του εμβρύου μόνο στο 35% των περιπτώσεων και δημιουργούνται βλάβες ακουστικής φύσης: κώφωση με κωφαλαλία.
- Από την 16ηεβδομάδα και μετά, ο ιός της ερυθράς μπορεί να επιφέρει καθυστέρηση της ενδομήτριας ανάπτυξης, με προσβολή των κοιλιακών οργάνων αλλά όχι με ανωμαλίες.
- Πέραν της 18ηςεβδομάδας, οι κίνδυνοι δυσπλασίας είναι σχεδόν μηδαμινοί.
Η ενδομήτρια λοίμωξη από τον ιό της ερυθράς μπορεί να επιφέρει:
- Ενδομήτριο θάνατο
- Ενδομήτρια καθυστέρηση στην ανάπτυξη του εμβρύου
- Τοκετό ασυμπτωματικού νεογνού
- Κλινική λοίμωξη. Παροδικές εκδηλώσεις στην νεογνική ή βρεφική ηλικία, μόνιμες που μπορεί να υπάρχουν στην γέννηση ή να εμφανιστούν στον πρώτο χρόνο ζωής και σε αναπτυξιακές, καθυστερημένες εκδηλώσεις.
Διερεύνηση
Ο προληπτικός έλεγχος είναι υποχρεωτικός για κάθε έγκυο κατά τον προγεννητικό έλεγχο. Η διάγνωση της συγγενούς ερυθράς στηρίζεται κυρίως σε εργαστηριακές εξετάσεις, με την απομόνωση του ιού με ιστοκαλλιέργεια και σε ειδικές ορολογικές αντιδράσεις. Επίσης, στη διάγνωση βοηθούν η κλινική εικόνα και το ιστορικό της μητέρας.
- Με μια εξέταση αίματος φαίνεται η ύπαρξη θετικών αντισωμάτων. Κατά την εξέταση μετρώνται ορισμένα αντισώματα: τα IgG που δείχνουν αν υπάρχει ανοσοποίηση η οποία συνδέεται με παλαιά λοίμωξη ή με εμβολιασμό, και τα IgM αν υπήρξε πρόσφατη λοίμωξη.
- Ορολογική εξέταση ένα μήνα αργότερα για να επιβεβαιωθεί η ύπαρξη των αντισωμάτων. Αν οι τιμές των IgG παραμένουν αμετάβλητες ή είναι πολύ κοντά, τότε αυτό σημαίνει ότι υπάρχουν αντισώματα.
- Avidity test: ποιο ειδική αιματολογική εξέταση η οποία μπορεί να προσδιορίσει με μεγαλύτερη ακρίβεια το κατά πόσον πρόκειται για πρόσφατη ή παλαιά λοίμωξη προ 3μήνου
- Αμνιοπαρακέντηση μετά την 20η εβδομάδα κύησης, για ανίχνευση του ιου στο αμνιακό υγρό
Πρόληψη της νόσου
- Για την πρόληψη της νόσου εφαρμόζεται εμβολιασμός σε ηλικία 15 μηνών και μετά επαναληπτικός σε ηλικία 4 χρονών.
- Συνιστάται εμβολιασμός σε κάθε γυναίκα που δεν έχει αντισώματα ερυθράς, 28 μέρες έως 3 μήνες πριν την σύλληψη.
- Στην λοχεία ο εμβολιασμός προτείνεται σε όλες τις οροαρνητικές γυναίκες χωρίς να χρειαστεί διακοπή θηλασμού.
Συμπτώματα ερυθράς
Η ερυθρά εκδηλώνεται με ελαφρό πόνο στο λαιμό ο οποίος ακολουθείται από εμφάνιση εξανθημάτων λίγο πολύ εμφανών.
Θεραπεία
Δεν υπάρχει θεραπεία για προσβεβλημένα έμβρυα. Συνήθως όταν το έμβρυο προσβληθεί πριν τις 16 εβδομάδες, συνιστάται διακοπή κυήσεως. Όταν η λοίμωξη συμβεί μετά από τις 20 εβδομάδες κύησης, λόγω της μικρής πιθανότητας εκδήλωσης του Συνδρόμου της Συγγενούς Ερυθράς, η αντιμετώπιση πρέπει να πιο συντηρητική και η διαχείριση του περιστατικού εξατομικευμένη.